Kwetsbare pc's door verouderde software

Update je je digitale apparaten niet, dan kunnen internetcriminelen mogelijk:

• Je apparaten besmetten met malware.
• Met jouw en miljoenen andere besmette apparaten websites platleggen (een zogenoemde DDoS-aanval).
• Soms zelfs je persoonlijke gegevens stelen.

Ransomware (gijzelsoftware) zorgt de laatste jaren voor veel schade, vooral bij bedrijven en instellingen, maar ook bij consumenten. In veel gevallen hadden (veiligingheids)updates dit kunnen voorkomen. Als er (nog) geen updates zijn, zijn soms andere maatregelen nodig. Zo kun je een Windows 7 pc beter niet meer gebruiken en begin 2020 besloten veel bedrijven de thuiswerksoftware van Citrix tijdelijk uit te schakelen, met "Citrix-files" op de weg tot gevolg.

Het updaten van je computer en programma's is, naast een goede virusscanner en goed opletten, een van de belangrijkste punten om je pc veilig te houden. Controleer dus regelmatig hoe je pc ervoor staat. Je kunt dit handmatig doen, maar er zijn voor Windows gratis hulpmiddelen, die wel elk wat nadeeltjes hebben:

• PatchMyPC kan automatisch updaten, maar maakt wel eens een fout bij bijvoorbeeld de taalkeuze of voorkeursinstellingen.
• ScanCircle ondersteunt een erg uitgebreide lijst aan software die het controleert. Scans kun je niet inplannen en de software oogt nogal onoverzichtelijk. Updates moet je handmatig installeren.
• SUMo kan net als ScanCircle veel software controleren en je kunt de controles ook inplannen, maar je moet ook hier zelf de (gevonden) updates installeren. SUMo is overzichtelijker dan ScanCircle.

Naast software/programma's, kunnen ook updates voor firmware/drivers (aanstuurprogramma's) nodig zijn, maar die krijg je normaal gesproken automatisch binnen via Windows/macOS. Voorbeeld: begin 2018 werd een van de grootste lekken ooit bekend, bestaande uit 2 delen (Meltdown en Spectre genoemd). Dit lek zat in de processor, het hart van je pc en werd uiteindelijk grotendeels via Windows/macOS-updates gedicht.

Sommige pc-software is extra kwetsbaar, omdat hiervoor geen veiligheidsupdates meer komen of (vaak) lekken bevat:

• Microsoft Office 2007 kun je het beste verwijderen. Office 2010 wordt nog tot oktober 2020 geüpdatet. Nieuwere Office-versies kun je uiteraard wel gebruiken, maar installeer wel updates omdat criminelen Office vaak op de korrel nemen.
• Windows XP, Windows Vista en Windows 7 (voor consumenten) zijn niet meer veilig. Een Windows 7 pc kan soms nog naar Windows 10 worden geüpdatet, maar anders kun je de pc beter niet meer (op internet aangesloten) gebruiken.
• Adobe Flash en Apple Quicktime kun je het beste verwijderen. 
• Java Of Java Runtime Environment (JRE) is software die nodig is voor een aantal is nodig voor een (steeds kleiner) aantal spelletjes en programma’s. Verwijder het als je het niet gebruikt, omdat het vaak lekken bevat die misbruikt worden.
• Adobe Reader bevat regelmatig veiligheidslekken die worden misbruikt door internetcriminelen. Houd deze software daarom zeker bijgewerkt, verwijder het als je het niet gebruikt of vervang het door een alternatief als Sumatra PDF.

Voor bijna ieder programma geldt dat je het regelmatig moet updaten. Ook in populaire software als 7-Zip, Skype en VLC komen soms (kritieke) veiligheidslekken voor die voor een extra veiligheidsrisico zorgen.

Voor smartphones en tablets (met o.a. Apple iOS, Google Android) is het ook belangrijk je besturingssysteem en al je apps te updaten. Bij nieuwere modellen gaat dat gelukkig vaak automatisch. Helaas stoppen fabrikanten soms al met het uitbrengen van updates binnen 2 jaar nadat een apparaat uit is gebracht.

Een mobiel apparaat dat niet meer geüpdatet wordt is soms kwetsbaar. Zeker bij erg verouderde software is het af te raden het nog te gebruiken met gevoelige (inlog)gegevens of betalingen.

Lees meer over het updatebeleid van smartphone-fabrikanten, zodat je weet welke telefoon je beter niet kunt kopen als je er lang mee wilt doen. In onze smartphone-vergelijker geven we ook aan wat de meeste recente software-versie is voor alle geteste telefoons.

Steeds meer "slimme" apparaten hebben software en zijn met internet verbonden: bijvoorbeeld een beveiligingscamera, tv, deurbel, thermostaat, lamp of soms zelfs een koelkast of tandenborstel. Samen vormen ze een "smart home", en van alle gebruikers bij elkaar het Internet of Things.

Aandachtspunten bij slimme apparaten:

• Bedenk voor aanschaf van een apparaat of een "slimme" toevoeging wel opweegt tegen de nadelen.
• Lang niet elk slim apparaat update zichtzelf of waarschuwt bij nieuwe updates.
• Controleer af en toe of er updates zijn voor je slimme apparaten.
• Wees ervan bewust dat een apparaat met een lek of kwetsbaarheid de poort kan zijn naar andere apparaten binnen je thuisnetwerk. Via een zonnepaneel met wifi en verouderde (lekke) software, komt een hacker misschien toch bij een harde schijf die op je router is aangesloten.

Als Computer Reparatie Center vinden we dat alle fabrikanten van "slimme" apparaten hun producten gedurende de gebruiksduur moeten ondersteunen met veiligheids- en functionaliteits-updates. Fabrikanten doen hier nu te weinig aan.