Welk soort tin gebruik je tijdens het microsolderen?
Een van de belangrijkste tools voor microsolderen is soldeertin. Maar welke tin werkt nou het best? Na vijf jaar ervaring met microsolderen heb ik heel wat verschillende soorten tin uitgeprobeerd. In deze blog deel ik mijn ervaringen met verschillende soorten soldeertin en vertel ik je welke tin ik nu dagelijks gebruik.
Welke soorten tin zijn er?
Als je begint met microsolderen, kom je verschillende soorten tin tegen. Elke soort heeft zijn eigen kenmerken en toepassingen. De twee bekendste zijn Loodhoudend en Loodvrije tin. Daarnaast is er ook een tin met een laag smeltpunt (low melt). Het kiezen van de juiste soort kan afhangen van van verschillende factoren, zoals een bepaalde reparatie of duurzaamheid.
Loodhoudend Soldeertin
Loodhoudend soldeertin is al jarenlang de standaard in de elektronica-industrie. Dit tin bestaat meestal uit een mengsel van 60% tin en 40% lood (Sn60/Pb40) of een verhouding van 63% tin en 37% lood (Sn63/Pb37).
Een van de belangrijkste voordelen van loodhoudend tin is het lagere smeltpunt, wat betekent dat het gemakkelijker smelt en vloeit. Dit maakt het ideaal voor precisiewerk, zoals bij repareren van moederborden.
Elke monteur die zich richt op microsolderen geeft de voorkeur aan loodhoudend tin vanwege de mooie soldeerverbindingen en lagere smeltpunt.
Zelf gebruiken we dagelijks de
Mechanic Soldeertin SN63/PB37 - 0.4mm. Deze Tin heeft een smeltpunt van 183 graden en een Fluxgehalte van 1-3%.
Loodvrije Soldeertin
Loodvrije soldeertin wordt standaard gebruikt op printplaten om componenten te bevestigen. Dat komt omdat deze tin milieuvriendelijker is en moet voldoen aan de milieuregels, zoals de RoHS-richtlijn van de Europese Unie. Loodvrij tin bevat vaak een mix van tin met andere metalen zoals koper en zilver. Het vereist hogere temperaturen en meer zorgvuldigheid om dezelfde kwaliteit soldeerverbindingen te bereiken als loodhoudend tin.
Dit type tin kan bijvoorbeeld erg handig zijn voor het bevestigen van connectors, omdat het een hoger smeltpunt heeft en veel steviger is. Het gemiddelde smeltpunt ligt rond de 217 graden Celsius, wat iets hoger is dan dat van loodhoudend tin.
Enkele merken die bekend staan om hun loodvrije soldeertin zijn:
Soldeertin met een laag smeltpunt
Er bestaat ook soldeertin met een laag smeltpunt, dat vaak wordt gebruikt in combinatie met loodvrij tin. Dit maakt het mogelijk om bepaalde componenten met minder warmte los te krijgen. Deze tin heeft vaak een smeltpunt rond de 140 graden, wat het ideaal maakt voor reparaties aan dikke printplaten.
Gebruik dit type tin alleen om componenten los te maken, niet om ze vast te zetten. Het materiaal wordt namelijk minder stevig wanneer een laptop of videokaart warm wordt. Wij gebruiken deze tin bijvoorbeeld voor het losmaken van powerconnectors of HDMI-poorten. Dus besteed niet te veel geld aan dit type tin.
Waar moet je op letten tijdens het kopen van Tin?
Nu je weet welke soorten tin er zijn, moet je ook rekening houden met andere factoren voordta je tin gaat kopen.
Samenstelling
Soldeertin bestaat uit verschillende metalen, en de mix hiervan bepaalt hoe het tin werkt. Bijvoorbeeld, loodhoudend tin zoals Sn63/Pb37 heeft 63% tin en 37% lood. Dit smelt bij ongeveer 183°C, wat betekent dat het snel smelt en makkelijk te gebruiken is. Lood in deze mix zorgt ervoor dat de soldeerverbinding flexibel blijft, wat handig is als de temperatuur verandert.
Dan heb je loodvrij tin, zoals SAC305, wat 96,5% tin, 3% zilver en 0,5% koper bevat. Dit smelt bij ongeveer 217°C, wat iets hoger is dan loodhoudend tin. Loodvrij tin is milieuvriendelijker en voldoet aan strenge regels, zoals de RoHS-richtlijnen. Het zilver in de mix maakt de verbindingen sterker, en koper helpt alles goed aan elkaar te hechten.
Als je niet veel ervaring hebt, kan loodhoudend tin makkelijker werken omdat het sneller smelt en je minder kans hebt op fouten. Maar als je liever een milieuvriendelijke optie hebt, is loodvrij tin een goede keuze, al moet je wel wat meer geduld hebben, omdat het bij hogere temperaturen smelt.
Veel voorkomende samenstellingen:
| Samenstelling (%) | Smeltpunt (°C) | Plastic Range (°C) | Eutectisch Punt (°C) |
|---|---|---|---|
| SN: 65 / PB: 37 | 183 | 10 | 183 |
| SN: 60 / PB: 40 | 183 | 10 | 183 |
| SN: 95,5 / AG: 3.0 / CU: 0.5 | 227 | 10 | 227 |
| SN: 93.3 / CU: 0.7 | 227 | 10 | 227 |
Eutectisch punt
Het eutectische punt is de temperatuur waarop een speciaal mengsel van metalen, zoals tin en lood, precies smelt en stolt op hetzelfde moment.
Stel je voor dat je chocolade smelt: eerst wordt het zacht, dan vloeibaar, en uiteindelijk kookt het. Bij een eutectisch mengsel gebeurt dit alles in één keer, zonder tussenstappen.
Dit is handig bij solderen, omdat het betekent dat het metaal direct vloeibaar wordt wanneer je het verwarmt tot die specifieke temperatuur. Dit maakt het solderen sneller en zorgt voor een stevige verbinding zonder gedoe.
Plastic range
De "plastic range" is het temperatuurbereik waarin soldeer langzaam van vast naar vloeibaar verandert. Stel je voor dat je boter smelt in een pan. Eerst wordt het zacht en glibberig voordat het helemaal vloeibaar wordt. Die fase waarin het nog niet helemaal gesmolten is, maar ook niet meer vast, is vergelijkbaar met de plastic range bij soldeer.
In die plastic range is het soldeer nog een beetje stevig, maar al wel vervormbaar. Dit geeft je wat extra tijd om het soldeer goed op zijn plek te krijgen voordat het volledig smelt en uithardt. Het is handig voor als je onderdelen precies wilt positioneren zonder dat het soldeer meteen hard wordt.
Dikte
De dikte van soldeertin verwijst naar de diameter van de draad of de grootte van de rol waarmee je werkt. Soldeertin komt in verschillende diktes, meestal gemeten in milimeters. Veelvoorkomende diktes zijn bijvoorbeeld 0,5 mm, 0,7 mm en 1,0 mm.
Dunne Dikte (bijv. 0,5 mm): Dit is ideaal voor het solderen van kleine componenten op een printplaat. Dunne soldeertin tin maakt het makkelijker tijdens het microsolderen en helpt om solderbridges te voorkomen.
Dikkere Dikte (bijv. 1,0 mm): Dit type soldeertin is handig voor grotere componenten of connectors. Het helpt je om sneller een grotere hoeveelheid aan te brengen.
Fluxgehalte
Het fluxgehalte verwijst naar de hoeveelheid flux die aanwezig is in een tin. Flux is een chemische stof die wordt toegevoegd om oxidatie te voorkomen tijdens het solderen en om de oppervlakken schoon te maken, waardoor het soldeer beter kan hechten. Een hoger fluxgehalte kan de hechting en de stroom van het soldeer verbeteren.
Let op: Voor microsolderen is de hoeveelheid flux in het soldeertin vaak niet voldoende. Je moet extra flux toevoegen om mooiere en stevigere verbindingen te krijgen. Overweeg bijvoorbeeld onze Ersa Tacky Flux, die wij zelf dagelijks gebruiken!
Lees in deze blog wat flux inhoud.
Conclusie
Het kiezen van de juiste soldeertin is echt belangrijk als je microsolderen gaat doen. Als je begrijpt hoe tin werkt en rekening houdt met de dingen die we eerder hebben besproken, kun je de beste keuze maken voor jouw situatie. Vergeet niet dat veiligheid altijd nummer één moet zijn, en gebruik de juiste technieken om ervoor te zorgen dat je verbinding sterk en langdurig is.
